در شمال غرب شهر تاریخی و
قدیمی هرات در کنار کهندژ یا مصرخ قدیمی
مشرف به باغ زاغان و خیابان معروف هرات قریه قدیمی و تاریخی وجود داشت بنام (چار
سونک).
سکینه دختر هنرمندی که تصنیفی
نیز به نام او توسط هنرمندان سروده شده اصلاَ زاد گاهش همین قریه چاسونک است. او
در سال ١٢٦٦ در یک خانوادۀ متوسط چشم به دنیا گشود. پدرش صفدر علی معروف به
میرآخور از مردان سرشناس و وظیفه دار کمند اسپ های دولتی بود.
سکینه از کودکی به نواختن
چنگ دهانی و دف ذوق داشت و رفته رفته در این فن مهارتی پیدا کرد. او بیشتر نغمات و
تصانیف سرحدی و محلی هرات را با چنگ دهانی به حدی نیکو می نواخت که با اندک فرصتی
شهرت و آوازۀ او به همه اطراف و اکناف هرات، غور و بادغیس رسید.
سکینه هنوز بیش از پانزده
بهار را پشت سر نکرده بود که پدرش در یک حادثه اسپ سواری مجروح و از دنیا رفت و او
بود که بعد از پدر توانست قبولدار مصارف برادران و خواهران کوچکتر از خود باشد.
آهسته ـ آهسته پایش به
مجالس عمومی و خصوصی باز شد و هنرش بالا گرفت و در سال های ١٢٦٥ ـ ١٢٩٠ همکاران و
رفقای هنرمندی مانند خاور، خلیفه سیالو که دف و تار و تال می نواختند دسته
نوازندگان او را تشکیل دادند.
سکینه دختر زیبا، هنرمند و
خوش آوازی بود و اغلب در مجالس عروسی، ختنه سروان و غیره برعلاوه نواختن چنگ و دف
به رقص و پایکوبی و هنرنمایی نیز می پرداخت. رقص سکینه منحصر به فرد و خیلی گیرایی
داشت. او نغمات سرحدی مخصوصاَ طرز (عظیم زند جانی) را که موسیقیدان های معاصرش
ساخته بودند و یکی از نغمات پُرشورِ صوفیانه و خانقایی بود به حدی پُر کیف و عالی
می نواخت که هیچ شنونده ای نبود که محسور و شیفته اش نشود.
سکینه تا سال های ١٣٠٦ ـ ١٣٠٧
در قریه (چار سونک) هرات حیات بسر میبرد. ولی چون دیگر نمیتوانست با رقص و ادا
کاری مجالس و محافل را رنگی دهد، همکارانش او را تنها گذاشته بودند و او هم از رقص
و نواختن چنگ دست کشیده و گوشه نشین شده بود.
یکی از شعرای محلی هرات که
ظاهراَ با سکینه معاصر بوده این تصنیف معروف را بنام او ساخته است :
سکینه مست و من مستِ سکینه
دو سه پنجاه تُمن[1] دادم جریمه
سکینه ساکن پُل رگینه[2]
الهی داغ تور[3] مادر نبینه
به چارسونک به هرکس کار
داری
به چارسونک[4] نباش بی قدر
میشی
تو که در (در قره [5]) صد یار
داری
تُمن : (تومن) پول رایج آن زمان.
تور : مخفف ترا.
چارسونک : ده ایست که سکینه در آنجا متولد و متوطن بود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر