بررسی اسناد تحصیلی صدیق افغان

نظر کمیسیون موظف پیرامون بررسی اسناد محمد صدیق افغان

مطابق به هدایت مقام محترم ریاست جمهوری ذریعۀ نامۀ شماره (٦٥٣١) مورخ ٠٤/٠٤/١٣٧٠ عنوانی شورای وزیران جمهوری افغانستان و حکم شماره (١٨٢٢) مورخ ١٠/٠٣/١٣٧٠ مقام محترم صدارت، کمیسیون منتخب مشتمل برنمایندگان اکادمی علوم و وزارت تحصیلات عالی و مسلکی جهت ارزیابی اسناد تحصیلی و تحقیقی محترم صدیق افغان فرزند حاجی رجب طی چند جلسه، اسناد و اوراق اراِئه شده را با نظر داشت مقررات و لوایح کدر علمی تحت غور و بررسی قرار داده و در مورد چنین ابراز نظر مینماید:

اسناد و اوراق که به صورت پراگنده جمع آوری گردیده بودند به چند کتگوری مشخص تنظیم گردیدند:

الف: یک سلسله اوراق ارائه شده را شناسنامه، مکاتیب، احکام مقامات دولتی و نظریات موسسات خصوصی افغانی و اتحاد شوروی تشکیل میدهد که بیانگر تقرر و مسافرت های خارجی، بازدید های انفرادی محترم صدیق افغان و فورمه های سفید قرارداد های پروژه ها و امثال آن میباشد.

ب: تعدادی از اوراق ضمیمه را فوتوکاپی های جراید، روزنامه ها و پرسشنامه ها تشکیل میدهد که بیشتر جنبۀ  تبلیغی داشته و مجزا از زمرۀ اسناد علمی میباشد.

ج: یک سلسله تصادیق دیگر مربوط فعالیت های محترم صدیق افغان است منجمله پیشنهاد در بارۀ تعمیر مرکز جدید مکتب مورد نظر، دیپلوم ماستری، تقریظ ها، مکتوب شماره ٠٥/١٦١ مورخ ٢٢/١١/١٩٨٩ در بارۀ پذیرش و انفکاک شان از دورۀ  اسپیرانتوری و غیره.

د: سه جلد کتابچۀ دست نویس و دو جلد لکچر نوت قلمی [ که به این کمیسیون] به گونۀ اثر ارائه شده است. با وجودی که مطابق به موازین، لوایح و مقررات داخل و یا خارج کشور تنظیم نگردیده، نتیجۀ کار محترم صدیق افغان را در دورۀ تدریس شان در حربی شونزی [مکتب حربی]، پوهنتون مدافعۀ هوایی و دورۀ تحصیل در خارج را نشان میدهد و بالاخره از سه اثر دیگر ضمیمه شده (اصول تدریس هفته وار در خارج صنف به سیستم پری سیستیماتیک ریاضی و کار منظم در ریاضی در خارج از صنف و ثبوت عکس فورمول بینوم نیوتن) است که در اخذ درجۀ ماستری رشتۀ پیداگوژی از آن استفاده شده است.

در مورد اسناد، اوراق و کتابچه های دست نویس محترم صدیق افغان که اکثر بدون عنوان میباشد باید گفت که در آنها مطالبی مربوط ریاضیات عالی (!) به مشاهده نمیرسد. البته یک سلسله موضوعات ساده و ابتدایی حسابی آنهم پراگنده و بدون تسلسل و مراعات قواعدی معیاری جمع آوری گردیده، سطر ها و محاسباتی که غالباَ به گونه بازی های ریاضی برای سرگرمی نوآموزان در نظر گرفته شده میتواند، کتابچه را ضخیم تر ساخته و گاهی هم مکرر جمع آوری شده اند. این کتابچه ها شکل یک اثر علمی را ندارد.

باید متذکر شد با وجود ادعا های محترم صدیق افغان در اسناد ارائه شده کدام کشف یا اختراع به مشاهده نمیرسد. بالخصوص در مثال های که به آن اشاره میشود کدام قانونمندی که مشخصۀ علم ریاضی است وجود نداشته، اغلاط و اشتباهات به کثرت ملاحظه میشوند. (اصول مقدماتی ریاضی) دست نویس ها هم نوشتۀ یک شخص واحد نبوده، یادداشت های پراگنده به نظر میخورند.

تصادیقِ دست داشته بعد از ملاحظۀ دقیق دیده میشود که بینانگر وزین بودن کارهای علمی بوده نمیتواند و نمیتوان به آن متکی بود. یک سلسله تذکراتی به نظر میرسد که بنابر معمول بودن در علم ریاضیات ایجاب اثبات را می نمایند. ولی متاسفانه بدون استلال منطقی ارائه شده اند. همچنین در تعریفات و بیان ها (مثلاَ اصول مقدماتی ریاضی) به باریکی های علمی توجه لازم مبذول نگردیده است. ثبوت ((+ = X--)) که به آن بیشتر تاکید میشود چیزی جدیدی نبوده و از این گونه ثبوت ها به شیوه های مختلف به کثرت موجود و در کتاب های مبادی، حتی به السنۀ داخلی، نیز درج است که به سهولت قابل فهم اند.

البته به اساس تقاضای محترم افغان از جانب معاون مدیر امور علمی اکادمی شوروی (ورق ٢٤) و یا موسسۀ (ریتم فوند) مکتوب شماره ٢٢ مورخ ١٧ مارچ سال ١٩٩١ وعدۀ همکاری ابلاغ شده که متاسفانه در مقابل شواهد فعالیت و نتایج کار در این اوراق وجود ندارد. اسناد سفری چون تکت طیاره و یا ویزۀ اقامت و امثال آن نیز در دوسیۀ اسناد به مشاهده میرسد. قسمت اعظم اوراق، اسنادی اند که دلالت بر ایراد بیانیه های محترم افغان در محافل عوام و غیر مسلکی، ملاقات ها با بعضی از سران شوروی، عضویت در سازمان ها، مکاتبه های انفرادی و مصاحبه ها مینمایند و بیانگر فعالیت های علمی شده نیمتواند.

اوراق (١٠٨ و ٤٨ ـ ٤٥) در موضوعات یاد شده بعضی از مفاهیمی چون مفهوم لوگاریتم، تصاعد ها و مشابه آن که توضیحات لازم پیرامون آنها وجود ندارد. تازه گی های ابتکاری از مسایل  کلاسیک دیده شده نتوانست.

قابل توجه اینست که بحث مشخص (ریاضی فلسفی) که اصلاَ از زبان روسی درست ترجمه نگردیده و در واقعیت هدف همانا فلسفۀ ریاضی میباشد به نظر نمیرسد. از این موضوع چنین برمیآید که به ارتباط درک مفهوم، که با دست اولی نوشته شود، به نزد موصوف مشکلاتی وجود دارد. پس بهتر خواهد بود از ارتباط کلمۀ ریاضی که امروز خیلی جامع تعریف میگردد، صرف نظر کرده از بازی با اعداد و ارقام در مسایل حسابی یاد آوری نمود.

البته محاسبه در مسایل حسابی یا اثبات مسایل ساده به شیوه های مختلف امکان پذیر است. بناَ میکانیزم مورد نظرهر شخص، مربوط  به علاقمندی وی بوده و هر شیوه را نباید (کشف) نامید.

آنچه رسانه های گروهی در این مورد به صورت غیر مسولانه نشر و پخش نموده اند بعید از صلاحیت علمی شان بوده و تیراژ یک روزنامه در تعین ارزش علمی اسناد مدار اعتبار شده نمیتواند.

در این جای شک نیست که سهم محترم صدیق افغان منحیث عضو (سازمان حافظ صلح و سیاست بازسازی شوروی) (شناسنامۀ شماره ١٢٠٣ SE ) از طرف انجمن دانش اوکراین و سهم شان در تهیۀ فلم هنری مورد تائید قرار گرفته است که این موضوع در موقف سیاسی ـ اجتماعی موصوف نقشی خواهد داشت.

اثبات برقراری رابطه بین روح و ماده، مفاهیم مادی و معنوی، استفاده از ریاضیات در علم طب، رابطه بین گذشته و آینده، تثبیت جرم در مسایل جنایی و غیره که همه عناوین دلچسپ اند طوری که درگزارش یادآوری میگردد در اسناد ارائه شده چیزی در مورد آن به مشاهده نمیرسد. اوراق در مورد انجام پیشگویی ها به گونه پرسشنامه که فاقد اساسات علمی میباشد، یک سند برای تعین درجۀ اکادمیک شمرده شده نمیتواند.

بعضی از اسناد از نگاۀ اصالت و ترجمه نیز مشکوک به نظر میرسند. چنانچه انستیتوت پیداگوژی لیبسیک اتحاد شوروی موضوع مطروحه وی را مغایر سمت های کار در دیپارتمنت های مربوط دانسته نه اینکه بنابر ثقلت موضوع از رهنمایی کار تحت عنوان پیشنهاد شده ابا ورزیده باشد.

در ترجمه متن سوتفاهم صورت گرفته است و کلمۀ عالی که در سند انفکاک شان از دوره اسپیرانتوری ذکر گردیده است مربوط به کاری میباشد که از طرف دیپارتمنت برایش تعین شده بود و نه به موضوع پیشنهاد محترم صدیق افغان که نباید مغالطه شود.

همچنان در مکتوب سفارت کبرای افغانی مقیم مسکو عنوانی اکادمی علوم شوروی در باره فعالیت های علمی محترم صدیق افغان به مکتوب اکادمی علوم ج.ا استناد میگردد.  ولی طوری که دیده میشود چنین مکتوب در آن زمان عنوانی سفارت افغانی در مسکو از طرف اکادمی علوم ج.ا ارسال نگردیده است.

در اوراق (١٤ ـ ١٩) علاقمندی چهار تن از اتباع شوروی در سمت تحقیقات مورد نظر شان داده شده ولی مرکز تحقیقات هنوز بکار آغاز ننموده است. همچنان مطابق به سند مورخ ٣١ مارچ ١٩٧٦ موسسۀ

National Council of Teachers Mathematics از اختراع یا کشف ذکری به عمل نیامده و حتی موضوع را در مجلۀ مربوط که به طور مسلسل به نشر میرسد به دست نشر نسپرده است.

ورق شمارۀ ٢٠ به ارتباط آثار نشر شده وی در داخل و یا خارج از کشور است. در حالی که موصوف کدام اثری طبع شده ندارد.

این که در یکی از اوراق صمیمانه (داکتر علوم) خطاب گردیده اند نماینده گی از حسن نظر گوینده نموده در حالی که موصوف چنین درجه را کسب ننموده است.

در جهت آغاز فعالیت مکتب جدید تحقیقاتی، آن طوری که از اسناد برمیآید (امریه ١٥ مارچ ١٩٩١) در اتحاد شوروی کاری انجام نیافته و مقرره مطالبه شده تا حال ترتیب نگردیده است و یا اقلاَ در این اسناد وجود ندارد.

آنچه قابل یادآوریست و کار تازه باید باشد پروژۀ دیپلوم موصوف بوده که قضیۀ (عکس بینوم نیوتن) نیز ضمیمۀ آن میباشد و توسط مقامات اکادمیک شوروی به حیث درجۀ ماستری شناخته شده است. چون عدم موفقیت موصوف در دورۀ اسپیرانتوری هویدا است بهتر خواهد بود اثر و اسناد ماستری شان جهت ارزیابی مطابق به تعامل مروج در کشور به کمیسیون ارزیابی اسناد علمی وزارت تحصیلات عالی و مسلکی سپرده شود که مطابق به مقررات مربوط  آن را تثبیت نمایند.

در نتیجه میتوان گفت:

محترم صدیق افغان آثاری به جز از تیزس دیپلوم و ضمایم آن، اسناد به استثنای دیپلوم ماستری و تقریظ های مربوط ، دیگر آثار علمی در دست ندارد و در صورتی که سند ماستری موصوف از طرف کمیسیون ارزیابی اسناد علمی وزارت محترم تحصیلات عالی و مسلکی تائید گردد، در آن صورت بعد از اکمال سایر شرایط شمول در کدر علمی به حیث نامزد پوهنیار پذیرفته شده میتواند.

امید است با تشویقی که تا حال برای محترم صدیق افغان صورت گرفته، عنقریب کار های علمی و تحقیقی سودمندی را ارائه نماید که در کسب درجات بالاتر علمی شان کمک نماید.

موفقیت های هر چه بیشتر شان آرزوی ماست.

کاندید اکادمیسین پوهاند دوکتور بلبل شاه جلال

پوهاند دوکتور غلام صدیق محبی

پوهاند دوکتور سخیداد دوران

پوهنوال کاندید اکادمیسین دوکتور محمد رحیم خوشدل

پوهاند دوکتور قمر الدین سیفی

پوهاند دوکتور موهن لعل مهرا

پوهنمل نبی پور

پوهاند عبدالروف خُلمی

معاون سرمحقق دوکتور شاه محمد میوندی

سرمحقق احمد لقا نجم

کاندید اکادمیسین محمد اعظم سیستانی (در رشته تاریخ در اسناد صدیق افغان کدام سندی که بر آن قضاوت شده بتواند وجود ندارد و به نسبت مریضی در جلسات ارزیابی اشتراک نکرده ام)

کاندید اکادمیسن نومیالی

معاون سرمحقق داکتر محمد آصف وحدت

پوهندوی انجینیر نور محمد همتا

معاون سر محقق محمد ناصر ناصر

گزارش فوق در داخل پنج ورق ترتیب و به مقامات محترم تقدیم است.

نامۀ ولسی جرگه

همچنان در بین اسناد نامۀ ولسی جرگه وقت را نیز یافتیم که به پاسخ تقاضای صدیق افغان به خاطر ایراد بیانیه او به پارلمان نگارش یافته است.

ولسی جرگه ج.ا

کمیسیون علوم و فرهنگ

به مقام محترم دارالانشا

کمیسیون علوم و فرهنگ به تاریخ ٢/١/١٣٧١ در جلسۀ خویش موضوع پیشنهاد صدیق افغان را در مورد ایراد کنفرانس او به ولسی جرگه تحت غور و بررسی قرار داده و مصوبۀ ذیل را صادر نمود :

اول : پارلمان ارگان تقنینی است نه ارگان تبلیغاتی که اشخاص را تبلیغ نماید.

دوم : صدیق افغان کار و دانش خود را بعد از دفاع در جلسات علمی دانشمندان و علمای رشتۀ مربوطه به طبع برساند تا علاقمندان استفاده نمایند.

سوم : تا جائیکه اطلاع داریم در چوکات اکادمی علوم مرکزی بنام ریاضی فلسفی تاسیس شده است که رهبری آن به صدیق افغان سپرده شده است. چون بودجۀ این مرکز از طرف دولت تمویل میگردد باید صدیق افغان نتایج کار خویش را که در شش ماۀ اول سال ١٣٧٠ انجام داده به کمیسیون علوم و فرهنگ بفرستد.

چهارم : ما مردم افغانستان (با اکثریت مطلق)  مسلمان میباشیم و به وحدانیت خداوند متعال عقیدۀ راسخ و ایمان کامل داریم. ضرورت آن را نداریم تا صدیق افغان برای ما وحدانیت خداوند را ثابت سازد.

پنجم : هرگاه دارالانشا محترم ولسی جرگه لازم میداند که صدیق افغان به ولسی جرگه آمده و برای وکلای محترم کنفرانس ایراد نماید اختیار دارد.

محمد جان جهانیار

رئیس کمیسیون علوم و فرهنگ

برگرفته از مجلۀ سحر، شمارۀ چهارم میزان ـ عقرب ١٣٧٣
در این اوآخر گفته شد که گویا جناب صدیق افغان توسط چند موسسۀ معتبر علمی به عنوان مرد دانشمند و فیلسوف سال شناخته شده است. در همین مورد این گزارش رادیو بی بی سی را در اینجا بشنویید: 
حقایق در مورد القاب علمی صدیق افغان